Akıl Bir Yaradır  (Buse Melek kaya 11/D)

Akıl sözlükte sadece birkaç kelime ile açıklanabilecek kadar basit olmasına rağmen anlaması en zor kelimelerden biri olduğunu düşünüyorum. Ama birkaç sözcükle anlatılabilen bir kelimenin bu kadar büyük iki ucu olabilmesine ayrı bir şaşkınlık duyuyorum. Neyse çok uzatmadan aklın neden insan için bir yara olduğunu düşündüğümü açıklayayım. İnsanı “düşünen bir hayvan” olarak tanımlayabiliriz. Hayvanlar temel iç güdülerinin onlara dayattıkları karşısında acı çekerler. Mesela sadece açlık veya susuzluk gibi şeylerin karşısında acı çekerler. Ama insanlar öyle değillerdir. İnsanın aklı vardır. Bu çok övündüğü aklı sayesinde gecmisin pişmanlıklarından , geleceğin getireceklerinden ve hatta ölümden korkarak yaşar bu dünyada. Ölümünü bilerek yaşayan tek hayvan olduğunun farkına bile varmadan bu dünyadan göçen insanlar var.

Aklımız bize sonsuz seçenek ve olasılık sunar. Bizde seçtiklerimiz ya da seçemediklerimizin pişmanlığının altında eziliriz ve hala deriz ki aklımız var ve hayvanlardan üstünüz. İnsan aklı yüzünden yaşamını anlamıdırmaya çalışır ve bu çalışma doğanın masumiyetinden koparır bizi. Çünkü doğa yerini başka birilerini bir şeyleri koyarız. Deriz ki benim yaşam amacım bu kisiymiş, resmen bu kişi için yaratılmışım ya da buna benzer cümleler kullanmıyor muyuz hayatımızda? 

Akıl bize aynı zamanda mutlak olanı kavrama yetisi verir. Tabii ki herkesin cevabı farklıdır bu mutlağın karşılığına ama sonuçta ortak olarak bize bunu anlama yetisini verir. Ve bu sayede bir sonsuz olduğunu biliriz. Biliriz ki bir mükemmel var. Bu mükemmele ulaşmak ister aklımız. Ama ortada çok trajik bir hikaye vardır aslında sonlu bir canlı sonsuzun sahip olduğu mükemmellik uğruna savaş verir bu fani dünyada.

Dünyanın belki de en narin varlığıdır ama aklı onu bu yola ittiği için onu yok edecek bir evrene kafa tutar.  

Bundan dolayı hep “olmamız gereken” halin peşinde koşarız bu yüzden de “olduğumuz” yerle asla tam olarak barışık olamayız. Bu aklın sürekli kaşıdığı bir yaradır. 

Ahlak, aklın bir ürünüdür. Kendimize göre iyi ve kötüyü ayırt edebilmemizi sağlar. Fakat bu beraberinde suçluluğu ve pişmanlığı getirir. Bitmeyen bir sorgulama ve onun yerine bunu yapabilirdim, bunu seçmek yerine şunu seçebilirdim gibi sorularla sürekli kafamızı karıştırır. Koskoca bir vicdan azabı ile seni yalnız bırakır ve gider. Bence bu aklın yarattığı bir işkencedir.  

Hayvanlar şimdiki zamanda yaşarlar. İnsanlarsa aklı yüzünden geçmişte yaşarlar resmen. Unutamadıkları anlar yanlış yapılmış tercihler hep tekrar tekrar resmen film gibi oynatılır aklın ücra bir köşesinde. İnsanlar ise bu zihinsel zaman yolculuğunun gölgesinde yaşarız. Bırakın olmuş ve yanlış yapılmış tercihleri daha yaşamadığımız  olaylar yüzünden bile bizi kemirebilir aklımız. Sürekli bir seçim yapma yükümlülüğü iyi bir şey olabilir mi? Her an her saniye bir tercih yapmalısın ve en doğrusunu yapmalısın yoksa aklın bunu yıllar boyu unutmayıp sana o anı tekrar tekrar yaşatacaktır. 

Tabii ki de yanlış anlaşılmasın ben aklın varlığının yanlışlığını değil ama bize verilirken iyi yanlarının yanında büyük ihtimalle ondan daha fazla “kötü” olarak nitelendirebileceğimiz yanlarıyla bize verilmiş. İyi ya da kötü kullanmak bizim elimizde . Akıl, doğanın bize verdiği en ağır armağandır; hem uçarız onunla , hem kanarız.

                                               
                                                                                                                       Buse Melek kaya 1504 11/D